Off shore αποκαλύψεις: Στο φως μια "παράλληλη" παγκόσμια οικονομία...

Οι αποκαλύψεις κρατούν δέκα μέρες τώρα και σταματημό δεν έχουν. Για κάποιες χώρες είναι πολιτικά «καυτές». Για κάποιες άλλες, τα πρώτα ονόματα που εμφανίζονται βάζουν απλώς μια οικονομικά πικάντικη πινελιά στις κοσμικές στήλες. 

Ο λόγος για τα περιβόητα off shore leaks, για εκείνα τα 2,5 εκατομμύρια ντοκουμέντα, που περιλαμβάνουν 120.000 εταιρείες - «γραμματοκιβώτια», 130.000 ονόματα πελατών από 170 χώρες, οι οποίοι έχουν κρύψει έναν ανυπολόγιστο αριθμό δισεκατομμυρίων ευρώ, δολαρίων, ελβετικών φράγκων, γεν κ.λπ. σε δέκα φορολογικούς παραδείσους. Τα ντοκουμέντα δόθηκαν από έναν
άγνωστο -μεγαλοτραπεζίτη που ανένηψε; κάποια μυστική υπηρεσία;- στον διευθυντή της Διεθνούς Οργάνωσης Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (ICIJ) κι αυτός με τη σειρά του τα μοιράστηκε με 86 δημοσιογράφους και ερευνητές από 46 χώρες, που δούλεψαν δεκαπέντε μήνες για να βρουν την άκρη.

Από τις 4 Απριλίου, που δημοσιεύτηκαν ταυτόχρονα σε πολλές εφημερίδες του πλανήτη -στην Ελλάδα, στα «Νέα»- τα πρώτα στοιχεία από τα off shore leaks, οι κυβερνήσεις κάποιων τραπεζικών και φορολογικών παραδείσων έχασαν τον ύπνο τους, οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών με μεγάλη «αιμορραγία» φορολογικών εσόδων έτριψαν κατ’ αρχάς τα χέρια τους, οι τράπεζες και τα δικηγορικά και λογιστικά γραφεία που στήνουν τις υπεράκτιες εταιρείες άρχισαν να ξεσκονίζουν στα συρτάρια τους τα "σχέδια Β", και κάποιοι από τους απρόσεχτους μεγαλόσχημους φοροφυγάδες έχασαν εκείνη τη… μαγική αίσθηση της ασφάλειας που ένιωθαν στον μυστικό κόσμο των φορολογικών παραδείσων. Τώρα ξέρουν ότι, αφού έγινε η πρώτη διαρροή και μάλιστα τεραστίων διαστάσεων, μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνει η επόμενη.

Να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με τα περιβόητα wiki leaks που στην πλειοψηφία τους ήταν οι εκτιμήσεις που έκαναν Αμερικανοί διπλωμάτες για πρόσωπα και πράγματα στις χώρες που υπηρετούσαν, τα off shore leaks περιέχουν χειροπιαστά στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τις διωκτικές αρχές, εάν βεβαίως στοιχειοθετούν παρανομίες. Να σημειωθεί, επίσης, ότι και η ίδρυση off shore εταιρείας είναι νόμιμη και η ύπαρξη φορολογικών παραδείσων - μέχρι να υπάρξουν οι συσχετισμοί δυνάμεων για να αλλάξουν οι νομοθεσίες και σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο.

32 τρισεκατομμύρια δολάρια

Η αλήθεια είναι ότι οι αποκαλύψεις των off shore leaks έγιναν σε μια πολύ βολική στιγμή, τουλάχιστον για τον δυτικό κόσμο. Οι περισσότερες κυβερνήσεις των βιομηχανικών χωρών προσπαθούν να διευρύνουν τη φορολογική τους βάση και να επαναπατρίσουν ένα μέρος των κεφαλαίων που έχουν φύγει. Σύμφωνα με έρευνα της βρετανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Tax Justice Network (Δίκτυο για τη φορολογική δικαιοσύνη), το 2012 ήταν παρκαρισμένα στους συνολικά 70 φορολογικούς παραδείσους 21 με 32 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δεν είναι τυπογραφικό λάθος, όντως πρόκειται για αριθμό με δώδεκα μηδενικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία θέλουν ένα κομμάτι από αυτή την «κλεμμένη» φορολογική πίτα. Ακόμη και η Ρωσία θέλει πίσω ένα μέρος από το μαύρο χρήμα των ολιγαρχών της -έστω αυτών που δεν έχουν τις καλύτερες σχέσεις με το Κρεμλίνο-, ενώ η Κίνα, που επίσης «αιμορραγεί» κυρίως μέσω Χονγκ Κονγκ και Μακάο, για την ώρα δεν έχει γίνει γνωστό πώς θέλει να χειριστεί αυτό το ζήτημα.

Η αμερικανική υποκρισία Βέβαια, κανείς δεν θέλει να «στεγνώσει» τους φορολογικούς παραδείσους, παρά τις κατά καιρούς μεγαλόστομες δηλώσεις των πολιτικών, κυρίως στους κόλπους των G7. Θέλουν απλώς να τους περιορίσουν - και μάλιστα όχι όλοι. Η Βρετανία, για παράδειγμα, διαθέτει πλειάδα δικών της παραδείσων, από τα νησιά της Μάγχης και της θάλασσας της Ιρλανδίας, μέχρι τις Παρθένους Νήσους, που πρωταγωνιστούν στα off shore leaks, και θέλει να τους κρατήσει. Αλλά και ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπάρακ Ομπάμα, δεν έκανε τίποτε για να αντιμετωπίσει το φορολογικό ντάμπινγκ του Ντέλαγουερ ή της Φλόριντα, δεν ενοχλείται από τους παραδείσους εντός των συνόρων του. Φρόντισε, ωστόσο, με την απειλή του αποκλεισμού τους από τη Wall Street, να πιέσει τις ελβετικές τράπεζες να ενημερώνουν την αμερικανική εφορία για τις καταθέσεις των Αμερικανών πελατών τους.

...το γερμανικό αδελφάκι της...

Οι ΗΠΑ ήταν, άλλωστε, αυτές που ανάγκασαν το Λουξεμβούργο να αποδεχτεί, την εβδομάδα που πέρασε, να κάνει το ίδιο, έστω από το 2015. Όσο και να φώναζε η Γερμανία τα τελευταία χρόνια, όσο και να απειλούσε ο προηγούμενος υπουργός της των Οικονομικών, Περ Στάινμπρικ, ότι «θα στείλει το ιππικό» στην Ελβετία, στο Λουξεμβούργο, στο Λίχτενσταϊν, εάν δεν συνεργαστούν, ήταν η πίεση των Αμερικανών αυτή που ανάγκασε τη Βέρνη και το Λουξεμβούργο να «χαλαρώσουν» το τραπεζικό τους απόρρητο. Τώρα, μάλιστα, στέλνει μήνυμα και η Αυστρία, ότι σκέφτεται να ακολουθήσει. Για την ώρα, η Γερμανία κατάφερε να επιβάλει τις απόψεις της μόνο στην περίπτωση της μικρής Κύπρου, κι αυτό μόνο όταν η Λευκωσία αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια. Αντίθετα, ποτέ δεν έκανε δύσκολη τη ζωή στις δικές της τράπεζες -όχι τόσο στην ιδιωτική Deutsche Bank όσο στις κρατικές Landesbanken- όταν έστηνα υπεράκτιες, ιδρύματα, τραστ και πολύπλοκα προϊόντα σε φορολογικούς παραδείσους.

...και η γαλλική εμπλοκή

Η Γαλλία, πάλι, ήταν από τις πιο δυναμικές χώρες στην εθνική της νομοθεσία για τις υπεράκτιες εταιρείες και πίεζε και σε επίπεδο G7 να περιοριστούν οι φορολογικοί παράδεισοι. Ωστόσο, η κυβέρνησή της δεν ενισχύεται στην προσπάθειά της για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, από την πίεση που προκαλούν οι αποκαλύψεις των off shore leaks -όπως θα έπρεπε, θεωρητικά-, καθώς πιάστηκαν να κλέπτουν οπώρας τόσο ο πρώην υπουργός Προϋπολογισμού, με λεφτά στην Ελβετία και τη Σιγκαπούρη, όσο και ο ταμίας του προεκλογικού αγώνα του Ολάντ, με υπεράκτια εταιρεία στα νησιά Κεϊμάν.

Επώνυμοι, δικτάτορες, ολιγάρχες και τράπεζες

Τα όσα είδαν μέχρι τώρα τα φώτα της δημοσιότητας είναι μόνο η αρχή: Θυγατέρες δικτατόρων και ολιγάρχες στοίβαζαν τα λεφτά τους(;) στις βρετανικές Παρθένους Νήσους. Βαρονέσες και συνθέτες προτιμούσαν τα νησιά Κουκ. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ίγκορ Σουβάλοφ, βολεύτηκε στις Βερμούδες, ενώ ο μακαρίτης πλέι μπόι Γκίντερ Σακς, ο πρώην της Μπριζίτ Μπαρντό, δεν πρόκειται πλέον να λογοδοτήσει σε κανέναν.

Κι όλα αυτά με τη βοήθεια των μεγαλύτερων τραπεζών του κόσμου, από τη γερμανική Deutsche Bank και την ελβετική UBS μέχρι την αμερικανική JP Morgan και τη γαλλική BNP Paribas, που μέσω των θυγατρικών τους στη Σιγκαπούρη έστηναν για τους πελάτες τους εταιρείες - «γραμματοκιβώτια» με ευφάνταστα ονόματα: «Τάντρις», «Σεγκόβια», «Κρυστάλλινο φεγγάρι» κ.λπ.

Το ακριβές ποσό είναι αδύνατον να υπολογιστεί, ένα από τα πλεονεκτήματα των φορολογικών παραδείσων είναι η εχεμύθεια. Όπως είναι δύσκολο να υπολογιστεί πόσα από αυτά τα χρήματα δεν έχουν φορολογηθεί παρανόμως.

Μπαλή Κάκη

communenews