Νέα έκθεση – σοκ της UNICEF δείχνει ότι 2,6 εκατομμύρια παιδιά έχουν βυθιστεί κάτω από το όριο της φτώχειας στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου από το 2008, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των παιδιών στον αναπτυγμένο κόσμο που ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε περίπου 76,5 εκατομμύρια.
ΣΥΝΟΨΗ
Τα στοιχεία και οι παρατηρήσεις στην παρούσα Έκθεση του Ερευνητικού Κέντρου της UNICEF Innocenti Report Card) αποκαλύπτουν μια ισχυρή και πολύπλευρη σχέση μεταξύ της επίδρασης της Μεγάλης Ύφεσης στις εθνικές οικονομίες και της μείωσης της ευημερίας των παιδιών από το 2008. Τα παιδιά υποφέρουν περισσότερο και θα επιβαρύνονται με τις συνέπειες για περισσότερο καιρό, σε χώρες όπου η ύφεση «χτύπησε» σε μεγαλύτερο βαθμό.
Για κάθε χώρα, το εύρος και μορφή της επίδρασης της κρίσης στα παιδιά έχει διαμορφωθεί από το βάθος της ύφεσης, τις προϋπάρχουσες οικονομικές συνθήκες, την ισχύ του δικτύου κοινωνικής προστασίας και κυρίως τα πολιτικά μέτρα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, εν μέσω αυτής της άνευ προηγουμένου κοινωνικής κρίσης, πολλές χώρες έχουν καταφέρει να περιορίσουν - ή ακόμα και να μειώσουν - την παιδική φτώχεια. Ήταν απλώς αναπόφευκτο, έτσι, ότι τα παιδιά θα ήταν τα αέναα θύματα της ύφεσης.
Οι επιπτώσεις της ύφεσης στα παιδιά
Η παρούσα έκθεση προσφέρει πολλαπλές και λεπτομερείς πτυχές, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ύφεση έχει επηρεάσει τα παιδιά στον αναπτυγμένο κόσμο. Επίσημα δεδομένα έχουν χρησιμοποιηθεί για να ταξινομήσουν την επιρροή στα παιδιά για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής Ε.Ε.) ή/και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (στο εξής ΟΟΣΑ):
- Σε 23 από τις 41 χώρες που αναλύθηκαν, καθώς και σε πολλές από τις πυκνοκατοικημένες χώρες, η παιδική φτώχεια (η οποία αφορά τα παιδιά που ζουν σε νοικοκυριά των οποίων το εισόδημα βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας) έχει αυξηθεί από το 2008. Σε 18 χώρες, η παιδική φτώχεια έχει μειωθεί, μερικές φορές σε σημαντικό βαθμό.
- Ο αριθμός των παιδιών που εισέρχονται σε κατάσταση φτώχειας κατά τη διάρκεια της ύφεσης είναι 2,6 εκατομμύρια μεγαλύτερος από τον αριθμό των παιδιών που μπορούν να ξεφύγουν από τη φτώχεια από το 2008 (6,6 εκατομμύρια εν συγκρίσει με τα 4 εκατομμύρια). Περίπου 76,5 εκατομμύρια παιδιά ζουν στη φτώχεια σε 41 αρκετά εύπορες
χώρες.
- Η ύφεση έχει «χτυπήσει» τους νέους ανθρώπους πολύ σκληρά, με το δείκτη ΝΕΕΤ (Not in Employment-Education-Training) - νέοι που δε σπουδάζουν, δεν εργάζονται και δεν συμμετέχουν σε κανένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα να αυξάνεται δραματικά σε πολλές χώρες. Στην Ε.Ε. 7,5 εκατομμύρια νέοι άνθρωποι (σχεδόν ο πληθυσμός της Ελβετίας)
υπάγονται στην κατηγορία των ΝΕΕΤ - περίπου ένα εκατομμύριο περισσότεροι εν σχέσει με το 2008. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αυστραλία είχαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο δείκτη ΝΕΕΤ στις μη ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ.
- Πέρα από τα επίπεδα του εισοδήματος και της απασχόλησης, η ύφεση έχει επηρεάσει και έναν αριθμό άλλων σημαντικών παραμέτρων της ζωής των ανθρώπων. Από το 2007 έως το 2013, τα συναισθήματα της ανασφάλειας και του άγχους αυξήθηκαν σε 18 από τις 41 χώρες, σύμφωνα με μετρήσιμους δείκτες αυτοαντίληψης (συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στο φαγητό και της ικανοποίησης από τη ζωή).
Η επίδραση της ύφεσης σε προσωπικές εμπειρίες και αντιλήψεις δεν έχει τελειώσει ακόμα, ενώ πολλοί δείκτες έχουν χειροτερέψει τα τελευταία χρόνια.
Παγκόσμια χτυπήματα
Οι χώρες εκείνες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την ύφεση έχουν παρατηρήσει μια σταθερή επιδείνωση στην κατάσταση των οικογενειών, κυρίως από απώλεια εργασίας, υποαπασχόληση και περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες.
Το μέσο εισόδημα στα νοικοκυριά με παιδιά έχει μειωθεί περίπου στις μισές χώρες με διαθέσιμα στοιχεία. Ο αριθμός των οικογενειών που δηλώνει ότι η κατάστασή τους είναι «πολύ δύσκολη» έχει αυξηθεί στις περισσότερες χώρες.
Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων παιδιών σε ένα νοικοκυριό αυξάνει τον κίνδυνο των «εργαζομένων φτωχών» (εργαζόμενοι κάτω από το όριο της φτώχειας) από 7 σε 11%.
Από το 2008, το ποσοστό των νοικοκυριών με παιδιά που δεν μπορούν να διαθέσουν χρήματα για κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι κάθε δεύτερη μέρα έχει υπερδιπλασιαστεί στην Εσθονία, την Ελλάδα και την Ιταλία.
Η ανικανότητα να αντιμετωπίσουν τις απρόσμενες χρηματοοικονομικές δαπάνες έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 60%, κατά μέσο όρο, σε νοικοκυριά με παιδιά στις 12 χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο.
Τέτοιες αλλαγές έχουν τεράστιες επιπτώσεις στη νεολαία. Τα παιδιά αισθάνονται ανήσυχα και αγχωμένα, όταν οι γονείς υφίστανται την ανεργία ή την απώλεια εισοδήματος και υποφέρουν από την οικονομική ύφεση της οικογένειάς τους με δυσδιάκριτους, αλλά οδυνηρούς τρόπους. Η στέγαση, που αποτελεί ένα μεγάλο μέρος κάθε οικογενειακού προϋπολογισμού, είναι ένας σημαντικός δείκτης της φτώχειας.
Οι εξώσεις, οι απλήρωτες δόσεις των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων και οι κατασχέσεις, που υφίστανται σε πολλές χώρες, επηρεάζονται από την ύφεση. Τέτοιοι φραγμοί στα νοικοκυριά έχουν επιδεινωθεί από τα αποδυναμωμένα δίκτυα ασφαλείας στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τη διατροφή.
Περίπου 1,6 εκατομμύρια παιδιά ζούσαν με σοβαρές υλικές στερήσεις το 2012 (11,1 εκατομμύρια) σε σχέση με το 2008 (9,5 εκατομμύρια) σε 30 ευρωπαϊκές χώρες. Όσο περισσότερο αυτά τα παιδιά μένουν παγιδευμένα στη δίνη της φτώχειας, τόσο πιο δύσκολο θα είναι γι' αυτά να ξεφύγουν.
Μια γενιά στο περιθώριο
Η ανεργία μεταξύ των εφήβων και των νέων ενηλίκων αποτελεί μια σημαντική μακροπρόθεσμη επίδραση της ύφεσης. Ανάμεσα στα άτομα ηλικίας 15 έως 24, η ανεργία έχει αυξηθεί στις 34 από τις 41 χώρες που αναλύθηκαν. Η ανεργία στους νέους και η υποαπασχόληση έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα σε πολλές χώρες.
Ακόμα κι όταν η ανεργία ή η αδράνεια μειωθεί, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι οι νέοι βρίσκουν επαγγέλματα σταθερά και με λογικούς μισθούς. Ο αριθμός των νέων ηλικίας 15 έως 24 σε εργασία μερικής απασχόλησης ή που υποαπασχολούνται, έχει κατά μέσο όρο τριπλασιαστεί σε χώρες περισσότερο εκτεθειμένες στην ύφεση.
Η σύμβαση εργασίας έχει γίνει πολύ κοινό φαινόμενο, συμβάλλοντας στη γενική ανασφάλεια στην αγορά εργασίας.
Βασικά ευρήματα:
- Η επίδραση της ύφεσης μπορεί να γίνει αισθητή σε περισσότερες από τις μισές από τις 41 χώρες (και σε περισσότερες από τις πιο πυκνοκατοικημένες χώρες) που βρίσκονται στον Πίνακα Κατάταξης 1.
Σε 23 χώρες, η εισοδηματική φτώχεια των παιδιών έχει αυξηθεί από το 2008 με σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών (από 0,55 ποσοστιαίες μονάδες στο Ισραήλ σε 20,40 ποσοστιαίες μονάδες στην Ισλανδία).
- Η μεγαλύτερη αύξηση της παιδικής φτώχειας έχει παρατηρηθεί στις νοτιοευρωπαϊκές χώρες - Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία - καθώς και στην Κροατία, στα τρία Βαλτικά κράτη και σε τρία άλλα κράτη που έχουν «χτυπηθεί» άσχημα από την ύφεση: την Ισλανδία, την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο.
Στις πέντε χώρες στο τέλος του πίνακα, η παιδική φτώχεια αυξήθηκε από 10 σε 20 μονάδες, μία αύξηση της τάξης άνω του 50%.
- Σε μια σημαντική ομάδα 18 χωρών, οι οικογένειες και οι κυβερνήσεις βρήκαν ορισμένους τρόπους να αντιμετωπίσουν τις χειρότερες συνέπειες της ύφεσης και είδαν τους αριθμούς της παιδικής φτώχειας να μειώνονται.
Αυτό συνέβη στη Χιλή, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία, την Πολωνία και τη Σλοβακία, οι οποίες μείωσαν τα επίπεδα φτώχειας περίπου στο 30%.
- Ο αριθμός των παιδιών που εισήλθαν σε κατάσταση φτώχειας κατά τη διάρκεια της ύφεσης είναι 2,6 εκατομμύρια περισσότερα από τον αριθμό που μπόρεσαν να το αποφύγουν από το 2008 (6,6 εκατομμύρια έναντι 4 εκατομμυρίων). Περίπου 76,5 εκατομμύρια παιδιά ζουν στη φτώχεια σε 41 αρκετά εύπορες χώρες.
- Σε έναν εκπληκτικά υψηλό αριθμό περιπτώσεων, ο μέρος όρος συγκρίσεων αποκρύπτει την έκταση της κατάστασης. Στις περισσότερες από τις μισές χώρες, πάνω από το 20% των παιδιών ζει στη φτώχεια. Η παιδική φτώχεια στην Ελλάδα, τη Λετονία και την Ισπανία είναι πάνω από 36%. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η παιδική φτώχεια είναι 32% και στην Ιταλία είναι 30%
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου