Η τεχνολογική πρόοδος αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την βελτίωση των συνθηκών και την κάλυψη των αναγκών του ανθρώπου αλλά και την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας. Η μεταφορά τεχνολογίας δημιουργεί και αναπτύσσει νέες οικονομικές δραστηριότητες τόσο σε τοπικές όσο και σε διεθνείς αγορές. Ενισχύει τις διακρατικές σχέσεις, το εμπόριο, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες ενώ το διεθνές εμπόριο δεν διακινεί μόνο κεφαλαιουχικά αγαθά αλλά και τεχνογνωσία. Αποτέλεσμα αυτού είναι η μεταφορά τεχνολογίας όχι μόνο να συμβάλλει στην πρόοδο και ανάπτυξη μιας χώρας αλλά να γεφυρώνει το οικονομικό χάσμα μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών.
Η ελληνική και διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει ασχοληθεί αρκετά με το τι είναι τεχνολογία και κατά καιρούς έχουν δοθεί πάρα πολλοί ορισμοί γι’ αυτήν. Σε αρκετούς από αυτούς παρατηρείται ότι η γνώση και η τέχνη αποτελούν τα βασικά στοιχεία της τεχνολογίας.
Σε έκθεση της EIRMA (European Industrial Research Management Association)[6] η τεχνολογία παρουσιάζεται ως το μέσον με το οποίο η γνώση, η επιστήμη και οι ανακαλύψεις της εφαρμόζονται για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Ο Pitono[14] πιστεύει ότι η τεχνολογία είναι ένας συνδυασμός τεσσάρων βασικών στοιχείων, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και αυτά είναι τα μέσα παραγωγής (technoware), τα ανθρώπινα προσόντα (humanware), οι πληροφορίες (inforware) και η υποδομή (orgaware).
Ένας άλλος ορισμός θέλει την τεχνολογία ως την ικανότητα, επιδεξιότητα αλλά και εμπειρία της αποτελεσματικής χρήσης της γνώσης για παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών[26].
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Σύμφωνα με τον Choi[5], για να αυξηθεί η παραγωγικότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες και ταυτόχρονα να μειωθεί το οικονομικό χάσμα πρέπει να επιταχυνθεί και να διευκολυνθεί η επιτυχημένη μεταφορά τεχνολογίας από τις αναπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί πάρα πολλοί ορισμοί για το τι είναι μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας. Κάποιοι συγγραφείς περιόρισαν τον όρο ‘μεταφορά τεχνολογίας’ μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Άλλοι τον διεύρυναν για να καλύψουν όλα τα θέματα της μεταφοράς, όπως την μεταφορά της τεχνολογικής γνώσης μέσω της κοινωνίας.
Ο Brooks[2] ορίζει ως μεταφορά τεχνολογίας την διαδικασία με την οποία επιστήμη και τεχνολογία διαδίδονται μέσω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Οπουδήποτε παράγεται γνώση από μια ομάδα ή ίδρυμα και ενσωματώνεται μέσω εκτέλεσης έργων από άλλες ομάδες ή ιδρύματα έχουμε μεταφορά τεχνολογίας. Για τον Rubenstein[16] η μεταφορά τεχνολογίας περιέχει τη μεταφορά ικανότητας που εκτός των άλλων προσαρμόζει, τροποποιεί και σε πολλές περιπτώσεις καινοτομεί με σεβασμό στο προϊόν. Οι Islam-Kaya[10] ορίζουν τη δημιουργική προσαρμογή μιας νέας τεχνολογίας σε διαφορετικό περιβάλλον ως μεταφορά τεχνολογίας, ενώ ο Hoffman[9] τη μεταφορά γνώσης που βελτιώνει την τεχνολογική ικανότητα μιας χώρας.
Με τον όρο μεταφοράς τεχνολογίας εννοούμε τη μεταφορά τεχνολογίας ή / και τεχνογνωσίας από μια μονάδα (άτομο, εταιρία ή χώρα) σε μια άλλη που έχει ως σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δραστηριοτήτων του παραλήπτη[22].
ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Η μεταφορά τεχνολογίας διακρίνεται σε τυπική και άτυπη. Στην τυπική η τεχνολογία μεταφέρεται με τη βοήθεια άμεσων ή έμμεσων μηχανισμών[17]. Ο Radosevic[15] αναφέρεται και αυτός σε τυπικές / συμβατικές ή μη μορφές μεταφοράς τεχνολογίας.
Οι Autio και Laamanen[1] ορίζουν ως κανάλι μεταφοράς τεχνολογίας την σύνδεση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων οντοτήτων (χωρών, εταιριών, ατόμων) μέσω της οποίας μπορούν να ενεργοποιηθούν διαφορετικοί μηχανισμοί μεταφοράς.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, διακρίνονται πέντε βασικά κανάλια μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας:
Η συνεργασία μεταξύ ανθρώπων[1,26],
Η συνεργασία μεταξύ εταιριών[1,26],
Η συνεργασία εταιριών με εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα [26],
Η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ή ερευνητικών ιδρυμάτων[26],
Η συνεργασία μεταξύ χωρών / διακρατικές συνεργασίες[1].
Οι διακρατικές συνεργασίες με σκοπό τη μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας και καινοτομίας πραγματοποιούνται με την συνεργασία όλων των μονάδων (ατόμων, εταιριών, ιδρυμάτων) των χωρών μέσω των τεσσάρων πρώτων καναλιών που προαναφέρθηκαν. Η μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας επιτυγχάνεται με την χρήση των μηχανισμών ή συνδυασμό αυτών που καταγράφονται στις επόμενες παραγράφους[23,24].
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Οι Autio και Laamanen[1] ορίζουν ως μηχανισμό μεταφοράς τεχνολογίας οποιαδήποτε αλληλεπίδραση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων οντοτήτων (χωρών, εταιριών, ατόμων) που κατά τη διάρκειά της η τεχνολογία μεταφέρεται. Οι κυριότεροι μηχανισμοί μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας που χρησιμοποιούνται σε κάθε κανάλι μεταφοράς είναι:
Συνεργασία μεταξύ ανθρώπων / διαπροσωπικές συνεργασίες
Οι διαπροσωπικές συνεργασίες αποτελούν το βασικότερο κανάλι μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας και οι κυριότεροι μηχανισμοί που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:
- Ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και πληροφοριών[26]
- Επισκέψεις[1]
- Συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια, ημερίδες[1]
- Συμμετοχή σε συνέδρια τεχνικών ή βιομηχανικών επιμελητηρίων[1]
- Συμμετοχή σε εκπαιδευτικά σεμινάρια ή σεμινάρια κατάρτισης[26]
- Συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις[15]
- Παροχή συμβουλών[1]
- Συμφωνίες / συμβόλαια[15]
- Ανάπτυξη και υποστήριξη κοινών δραστηριοτήτων R&D[1]
- Κοινή χρήση εξοπλισμού[1]
- Κοινές επενδύσεις[1,15]
- Ανταλλαγή αδειών εκμετάλλευσης τεχνολογίας (cross-licensing / reciprocal-licensing)[22].
Συνεργασία μεταξύ εταιριών
Εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στο ίδιο ή παρόμοιο αντικείμενο, μπορούν να συνεργαστούν σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο χρησιμοποιώντας αρκετούς μηχανισμούς από αυτούς που παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη παράγραφο αλλά και πολλούς άλλους για τη μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας:
- Ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και πληροφοριών μεταξύ στελεχών (ερευνητών, μηχανικών, διευθυντών) των εταιριών[26]
- Επισκέψεις των στελεχών κάποιας εταιρίας στις υπόλοιπες[1]
- Παροχή τεχνικής βοήθειας και συμβουλών για την επίλυση τυχόν προβλημάτων, όπως: engineering, συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού, ποιοτικού ελέγχου, οργάνωσης / διαχείρισης, εκπαίδευσης / κατάρτισης εργαζομένων κλπ[1,15,21]
- Χρήση τεχνικών μεθόδων, όπως: διπλώματα ευρεσιτεχνίας (patents), ‘μυστικά’ παραγωγής, σχέδια μηχανημάτων, ειδικές τεχνικές εφαρμογές, κατασκευαστικά στοιχεία και διαδικασίες, σχέδια και προδιαγραφές προϊόντων, know how παραγωγής, management, marketing, financial κλπ[21]
- Εξαγωγές[15]
- Αγορά ή μίσθωση κεφαλαιουχικών αγαθών / μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως: όργανα, εργαλεία, συσκευές, μηχανήματα κλπ[15,21,25]
- Franchising[15]
- Χρήση εμπορικών ή βιομηχανικών σημάτων[20,21]
- Τεχνολογικές συμφωνίες / συμφωνίες εξουσιοδότησης (licensing agreements)[15,21]
- Συμβόλαια marketing[15]
- Συμβόλαια management[15]
- Συμβόλαια ‘με το κλειδί στο χέρι’ (turnkey contracts)[21]
- Ανάθεση υπεργολαβιών (φασόν)[15]
- Συμπαραγωγή προϊόντων, όπως: σχεδιασμός νέων προϊόντων, παραγωγή προϊόντων[15]
- Ανάπτυξη και υποστήριξη κοινών δραστηριοτήτων R&D[1]
- Κοινή χρήση εργαστηριακού και μηχανολογικού εξοπλισμού[1]
- Ανταλλαγή ερευνητών ή μηχανικών για καθορισμένο χρονικό διάστημα[1]
- Κοινές επενδύσεις με τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων (joint ventures), όπως: συνεργασία πολυεθνικών εταιριών για πραγματοποίηση κοινών επενδύσεων σε τρίτη χώρα, πλειοψηφική ή μειοψηφική συμμετοχή πολυεθνικής σε επενδύσεις τοπικής εταιρίας[1,15]
- Δημιουργία κοινοπραξιών[22]
- Ανταλλαγή αδειών εκμετάλλευσης τεχνολογίας (cross-licensing / reciprocal-licensing)[22]
- Συγχώνευση εταιριών που δραστηριοποιούνται στο ίδιο αντικείμενο[22]
- Διεθνείς άμεσες επενδύσεις (foreign direct investments)[15,19,21,25].
Αγορά ή μίσθωση κεφαλαιουχικών αγαθών
Κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως μηχανολογικός εξοπλισμός ή / και προϊόντα, περιέχουν γνώση και τεχνολογία την οποία και μεταφέρουν στις αγοράστριες εταιρίες. Συνοδεύονται πάντα με την απαραίτητη τεχνογνωσία (εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση, επισκευή, κλπ) και το επιπλέον αυτό κόστος είτε περιλαμβάνεται στις τιμές του εξοπλισμού είτε πληρώνεται ξεχωριστά[23,24].
Διεθνείς άμεσες επενδύσεις
Διεθνείς άμεσες επενδύσεις (foreign direct investments - FDI) χαρακτηρίζονται οι επενδύσεις των πολυεθνικών εταιριών σε χώρες της επιλογής τους, με μερική ή ολική συμμετοχή. Στις περιπτώσεις με μερική συμμετοχή εντάσσονται και οι κοινές επενδύσεις με τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων (joint ventures) σε συνεργασία με άλλες πολυεθνικές ή τοπικές εταιρίες[23,24].
Αποτελούν βασικό κανάλι μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας αφού οι μητρικές εταιρίες μεταφέρουν σε άλλες χώρες μέρος της τεχνολογίας που κατέχουν. Συνήθως όμως, η βασική έρευνα πραγματοποιείται από τις μητρικές εταιρίες ενώ οι θυγατρικές δεν διαθέτουν υποδομή για δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης[19], με αποτέλεσμα να μην δραστηριοποιούνται ερευνητικά[13].
Σύμφωνα με τον Lamers[11], μερικά πλεονεκτήματα αυτών των επενδύσεων για την χώρα στην οποία πραγματοποιούνται είναι:
- η μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας,
- η απασχόληση του τοπικού εργατικού δυναμικού σε νέες τεχνολογίες,
- η εισαγωγή νέων κεφαλαίων και η είσπραξη νέων φόρων[7].
Ενώ μερικά μειονεκτήματα που εντόπισαν οι Manser και Webley[12] είναι:
- η εταιρία που ιδρύεται ελέγχεται πλήρως από τη μητρική,
- η πιθανή υπερτιμολόγηση (υψηλή χρέωση) πρώτων υλών αφού η μητρική είναι η μόνη προμηθεύτρια εταιρία,
- οι μητρικές εταιρίες μεταφέρουν σχετικά εύκολα τις εγκαταστάσεις των θυγατρικών τους σε άλλες χώρες εάν διαπιστώσουν ότι αυτές δεν αποδίδουν πια.
Τεχνολογικές συμφωνίες / συμφωνίες εξουσιοδότησης
Στις συμφωνίες αυτές (licensing agreements) παραχωρείται η άδεια (license) στον λήπτη / εκδοχέα (licensee) χρήσης / εκμετάλλευσης της τεχνογνωσίας του δότη / εκχωρητή (licensor) σε διάφορα θέματα, όπως τεχνολογίας, ποιότητας, οργάνωσης και εκπαίδευσης ή / και να δέχεται συγκεκριμένες υπηρεσίες από αυτόν[23,24].
Η εταιρία που αποφασίζει να προμηθευτεί τεχνολογία μέσω των τεχνολογικών συμφωνιών έχει ως σκοπό[21]:
- τη διατήρηση ή / και τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά,
- τη βελτίωση της αποδοτικότητάς της,
- την προώθηση νέων προϊόντων στην αγορά ή την χρήση αποτελεσματικότερων παραγωγικών διαδικασιών,
- τη διαφοροποίηση της παραγωγής της όταν διαπιστωθεί ότι το παραγόμενο προϊόν της χάνει έδαφος στην αγορά και
- την απόκτηση ξεχωριστού πλεονεκτήματος έναντι των τοπικών ή ξένων ανταγωνιστών της[4,8,18].
Ενώ ο προμηθευτής / πωλητής με τις συμφωνίες licensing στοχεύει[21]:
- στην εξασφάλιση μονοπωλιακών εσόδων λόγω της τεχνολογικής του πρωτοπορίας,
- στην μεταφορά περισσότερων κερδών του στο εξωτερικό και επιστροφή αυτών υπό την μορφή royalties (τα έσοδα από πληρωμές royalties αντιμετωπίζονται συνήθως ευνοϊκότερα φορολογικά απ’ ότι τα κέρδη).
Οι εταιρίες που κατέχουν κάποια τεχνολογία προτιμούν να τη μεταφέρουν σε μια χώρα μέσω τεχνολογικών συμφωνιών στις περιπτώσεις όπου[3]:
- υπάρχουν εμπόδια εισόδου (μικρό μέγεθος αγοράς, κρατικοί περιορισμοί, κλπ) στην χώρα υποδοχής για ξένες επενδύσεις,
- δεν διαθέτουν οι ίδιες επαρκή τεχνογνωσία, εμπειρία ή τα απαιτούμενα κεφάλαια σε ξένες αγορές,
- η συγκεκριμένη τεχνολογία εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς.
Ενώ αποθαρρύνονται να συνάψουν συμφωνίες licensing όταν[3]:
- το συνολικό κόστος παραχώρησης της τεχνολογίας σε ξένη εταιρία (στην οποία δεν συμμετέχουν οι ίδιες) είναι μεγάλο,
- το ‘κόστος ευκαιρίας’ του κεφαλαίου στη χώρα υποδοχής είναι μεγαλύτερο,
- το κόστος μεταφοράς της τεχνολογίας σε θυγατρική εταιρία είναι μικρότερο από το αντίστοιχο σε ξένη / ανεξάρτητη εταιρία.
Συνεργασία εταιριών με εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα
Η συνεργασία μεταξύ εταιριών με Εκπαιδευτικά ή Ερευνητικά Ιδρύματα / Ινστιτούτα πραγματοποιείται σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο και χρησιμοποιεί παρόμοιους μηχανισμούς με αυτούς που παρουσιάστηκαν στις προηγούμενες παραγράφους για τη μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας:
- Πρακτική άσκηση φοιτητών στις εγκαταστάσεις των εταιριών[26]
- Εκπόνηση διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών στις εταιρίες[1]
- Ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και πληροφοριών μεταξύ στελεχών (ερευνητών, μηχανικών, διευθυντών) των δύο πλευρών[26]
- Επισκέψεις των στελεχών από και προς στις εταιρίες[1]
- Παροχή τεχνικής βοήθειας και συμβουλών από τα ιδρύματα στις εταιρίες για την επίλυση τυχόν προβλημάτων[1,15,21]
- Χρήση τεχνικών μεθόδων[21]
- Εξαγωγές[15]
- Αγορά ή μίσθωση κεφαλαιουχικών αγαθών / μηχανολογικού εξοπλισμού[15,21,25]
- Τεχνολογικές συμφωνίες / συμφωνίες εξουσιοδότησης (licensing agreements)[15,21]
- Συμβόλαια management[15]
- Ανάθεση υπεργολαβιών (φασόν)[15]
- Συμπαραγωγή προϊόντων[15]
- Ανάπτυξη και υποστήριξη κοινών δραστηριοτήτων R&D[1]
- Κοινή χρήση εργαστηριακού εξοπλισμού[1]
- Ανταλλαγή ερευνητών ή μηχανικών για καθορισμένο χρονικό διάστημα[1]
- Κοινές επενδύσεις με τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων (joint ventures)[1,15]
- Δημιουργία κοινοπραξιών[22]
- Ανταλλαγή αδειών εκμετάλλευσης τεχνολογίας (cross-licensing / reciprocal-licensing)[22].
Συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ή ερευνητικών ιδρυμάτων
Εκπαιδευτικά ή Ερευνητικά Ιδρύματα / Ινστιτούτα, που δραστηριοποιούνται στο ίδιο ή παρόμοιο αντικείμενο έρευνας, μπορούν να συνεργαστούν σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο με την βοήθεια των παρακάτω μηχανισμών με σκοπό τη μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας:
- Πρακτική άσκηση φοιτητών σε εργαστήρια άλλων ιδρυμάτων[26]
- Εκπόνηση διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών σε άλλα ιδρύματα[1]
- Ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και πληροφοριών μεταξύ προσωπικού (φοιτητών, ερευνητών, καθηγητών κλπ) των Ιδρυμάτων[26]
- Επισκέψεις του προσωπικού κάποιου Ιδρύματος στα υπόλοιπα[1]
- Παροχή τεχνικής βοήθειας και συμβουλών για την επίλυση τυχόν προβλημάτων[1,15,21]
- Χρήση τεχνικών μεθόδων[21]
- Εκπαίδευση / κατάρτιση εργαζομένων[1,21]
- Ανάπτυξη κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων[26]
- Συμβόλαια management[15]
- Ανάπτυξη και υποστήριξη κοινών δραστηριοτήτων R&D[1]
- Κοινή χρήση εργαστηριακού εξοπλισμού[1]
- Ανταλλαγή προσωπικού για καθορισμένο χρονικό διάστημα[1]
- Κοινές επενδύσεις με τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων (joint ventures)[1,15]
- Δημιουργία κοινοπραξιών[22]
- Ανταλλαγή αδειών εκμετάλλευσης τεχνολογίας (cross-licensing / reciprocal-licensing)[22].
Παρατηρήσεις
Η διεθνής βιβλιογραφία αποτελεί παγκόσμια βασικό μηχανισμό μεταφοράς γνώσης και τεχνογνωσίας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε από τα πέντε κανάλια μεταφοράς με ικανοποιητικά αποτελέσματα:
- Άρθρα / δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά[1]
- Επιστημονικά συγγράμματα[1]
- Τεχνικές εκδόσεις εκπαιδευτικών ή ερευνητικών ιδρυμάτων[26]
- Ειδικές εκδόσεις, όπως : γραφείων πατέντων, κέντρων καινοτομίας, οργανισμών μεταφοράς τεχνολογίας, κλπ[26]
- Περιοδικά τεχνικών ή βιομηχανικών επιμελητηρίων[26]
- Εκδόσεις κρατικών οργανισμών / φορέων[26].
Τέλος, η ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας (ΤΠΕ) δημιούργησαν νέους τρόπους υποστήριξης της μεταφοράς γνώσης και τεχνογνωσίας. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), τα Πολυμέσα (multimedia), το Διαδίκτυο (Internet) και οι Τηλε-διασκέψεις (video-conference), αν και δεν μπορούν από μόνα τους να αποτελέσουν βασικούς μηχανισμούς μεταφοράς, είναι ικανά να στηρίξουν σε μεγάλο βαθμό τους μηχανισμούς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας και καινοτομίας που προαναφέρθηκαν[26].
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας τεχνογνωσίας / τεχνολογίας έχει συγκεντρωθεί σε λίγες χώρες με αποτέλεσμα οι αναπτυσσόμενες να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτές. Η μεταφορά τεχνολογίας είναι πρωταρχικός παράγοντας βελτίωσης της πιο πάνω κατάστασης, θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη όχι μόνο η επιτυχή μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας αλλά κυρίως η επιτυχή μεταφορά της κατάλληλης για τον παραλήπτη τεχνολογίας.
Ο αποστολέας και ο παραλήπτης της μεταφερόμενης τεχνογνωσίας / τεχνολογίας επιδιώκουν την επιτυχή μεταφορά της, για διαφορετικούς όμως λόγους και οι δύο. Η διαδικασία της μεταφοράς απαιτεί ουσιαστική συνεργασία μεταξύ του αποστολέα (πωλητή) και του παραλήπτη (αγοραστή) της. Η μελέτη και κατανόηση των καναλιών και μηχανισμών μεταφοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχή της έκβαση. Σε κάθε προσπάθεια μεταφοράς μεταξύ μονάδων (ατόμων, εταιριών ή χωρών) απαιτείται ορθή επιλογή των μηχανισμών μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας ή συνδυασμού αυτών που θα χρησιμοποιηθούν.
Ανεξαρτήτως όμως των μηχανισμών μέσω των οποίων μεταφέρεται κάποια τεχνογνωσία / τεχνολογία, θα πρέπει να ακολουθείται πάντα κάποια συγκεκριμένη διαδικασία. Η κατανόηση της διαδικασίας μεταφοράς και ο εντοπισμός των παραμέτρων που διευκολύνουν ή παρεμποδίζουν τη μεταφορά τεχνολογίας βοηθούν την επιτυχή μεταφορά της.
Δημήτριος Μ. Δοϊνάκης
Υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Διαχείρισης Τεχνολογίας (MATER Lab)
Ιωάννης Λ. Μπακούρος
Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Τμήμα Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων
Εργαστήριο Διαχείρισης Τεχνολογίας (Management of Technology Research Lab - MATER Lab)
Αναφορές
[1] Autio E. and Laamanen T. (1995) “Measurement and evaluation of technology transfer: Review of technology transfer mechanisms and indicators”, International Journal of Technology Management, Vol. 10 (7/8), pp. 643-664
[2] Brooks H. (1966) “National science policy and technology transfer”, Conference on technology transfer and innovation, National Science Foundation, NSF 67-5, Mimeo
[3] Caves R. E. (1982) “Multinational enterprise and economic analysis”, Cambridge University Press, Cambridge, etc.
[4] Caves R. E., Crookell H. and Killing J. P. (1983) “The imperfect market for technology licenses”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 45, No. 3, pp. 249-267
[5] Choi H. S. (1986) “Technology development in developing countries”, Asian Productivity Organization, Tokyo
[6] EIRMA (1992) “Acquisition of technology for product and process innovation”, Paris
[7] Ganiatsos T. (1971) “Foreign-owned enterprises in the Greek manufacturing”, Ph. D. Dissertation, University of California, Berkeley
[8] Helleiner G. K. (1975) “The role of multinational corporations in the less developed countries”, Trade in Technology, World Development, Vol. 3, No. 4, pp. 161-189
[9] Hoffmann L. (1985) “The transfer of technology to developing countries”, Intereconomics, Vol. 20, March/April
[10] Islam N. and Kaya Y. (1985) “Technology assimilation in the less developed countries of Asia: Lessons from Japan”, International Journal for Development Technology, 3, pp. 261-278
[11] Lamers E. A. A. M. (1976) “Joint ventures between Yugoslav and foreign enterprises”, Tilbury University Press
[12] Manser W. A. P. and Webley Simon (1979) “Technology transfer to developing countries”, Chatham House Paper, No. 3
[13] Michalet C. A. (1977) “Multinational corporations and transfer of technology: a comparative approach of the case of Greece, Ivory Coast, Morocco and Spain”, in D.Germidis (ed.), Transfer of technology by multinational corporations, OECD, Development Centre, Paris, Vol. 1, pp. 46-76
[14] Pitono D. (1992) “Transfer of Hi-Tech in Indonesia”, cited UNCTAD, Policy challenge and options for co-operation, UN, New York
[15] Radosevic S. (1999) “International technology transfer and catch-up in economic development”, Edward Elgar Publishing, UK
[16] Rubenstein A. H. (1976) “Technical information, technical assistance and technology transfer, the need for synthesis”, in Research Development Management, Vol. 6
[17] Stewart F. (1979) “International technology transfer: Issues and policy options”, World Bank Staff Working Papers, No. 344
[18] Vaitsos C. (1974) “Intercountry income distribution and transnational enterprises”, Clarendon Press, Oxford
[19] Γεωργαντά Ζ., Manos K., κ.α. (1986) “Ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα”, ΚΕΠΕ, Αθήνα
[20] Γεωργόπουλος Α. (1989) “Μεταφορά τεχνολογίας στην ελληνική βιομηχανία”, Τεύχη Πολιτικής Οικονομίας, τ. 5, σσ. 37-61
[21] Γιαννίτσης Τ. και Μαύρη Δ. (1993) “Τεχνολογικές δομές και μεταφορά τεχνολογίας στην ελληνική βιομηχανία”, Gutenberg, Αθήνα
[22] Δοϊνάκης Δ.Μ. και Μπακούρος Ι.Λ. (2005) “Διαχείριση Τεχνολογίας: Η Περίπτωση της Μεταφοράς Τεχνολογίας”, 17ο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών ‘Διαχείριση Κινδύνων’, 16-18 Ιουνίου, Ρίο - Πάτρα
[23] Δοϊνάκης Δ.Μ. και Μπακούρος Ι.Λ. (2006) “Μεταφορά Γνώσης και Τεχνογνωσίας Μεταξύ Εταιρειών”, Ημερίδα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) ‘Προσεγγίσεις και Λύσεις στη Διαχείριση Γνώσης’, 28 Ιουνίου, Θεσσαλονίκη
[24] Δοϊνάκης Δ.Μ. και Μπακούρος Ι.Λ. (2006) “Κανάλια και Μηχανισμοί Μεταφοράς Γνώσης και Τεχνογνωσίας”, 18ο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών ‘Σχεδίαση Λειτουργιών, Ανάκτηση Πληροφοριών και Διαχείριση Γνώσης’, 15-17 Ιουνίου, Κοζάνη
[25] Ιωαννίδης Ι. (1978) “Άμεσες ξένες επενδύσεις και εισαγωγή τεχνολογίας στην ελληνική οικονομία: 1958-70”, Τ.Ε.Ε., Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και οι Έλληνες Μηχανικοί, τ. Α, σσ. 131-140
[26] Μπακούρος Ι. Λ. και Δοϊνάκης Δ. Μ. (1997) “Μηχανισμοί μεταφοράς τεχνολογίας”, Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης - Ελληνικό Κέντρο Αναδιανομής Innovation
Του Δημήτριου M. Δοϊνάκη και Ιωάννη Λ. Μπακούρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου