Κατεδάφιση

Μόνο δώρα σε ομάδες συμφερόντων κάθε κατηγορίας, εις βάρος των δασικών οικοσυστημάτων και του φυσικού πλούτου, του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς, της δημόσιας υγείας, καταλύοντας κάθε κανόνα, περιέχει ο νόμος "νέος τρόπος Έκδοσης Αδειών Δόμησης, Ελέγχου Κατασκευών και Λοιπές Διατάξεις"

που ψηφίστηκε την Τετάρτη, την ύστατη στιγμή, και με αυτόν η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου διά του υπουργού ΥΠΕΚΑ έκλεισε το νομοθετικό της έργο. Ένας νόμος που περιέχει σωρεία τροπολογιών άσχετων μεταξύ τους ή που αποτελούν "αυτοτελή" νομοσχέδια και οδηγούν στη μαύρη και άγρια ανάπτυξη.

Από τις 29 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία που κατέθηκε στη Βουλή, έως και την ψήφισή του, "εμπλουτίστηκε" με δύο φουρνιές ντροπολογιών. "Εμβληματική" αυτή που επιτρέπει την πετρελαιοκίνηση στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, πολεοδομικά συγκροτήματα που στενάζουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση με τη δημοσίευση του νόμου σε ΦΕΚ, παρ' ότι στην πρώτη εκδοχή της προέβλεπε πως θα γίνει εν καιρώ με Κοινή Υπουργική Απόφαση. Η γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, η οποία προειδοποιούσε πως η είσοδος της πετρελαιοκίνησης, υπεύθυνης για την "παραγωγή" μικροσωματιδίων και οξειδίων του αζώτου που συνδράμουν στη δημιουργία του πνιγηρού όζοντος είναι επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία, πετάχτηκε στα σκουπίδια από τον υπουργό ΠΕΚΑ Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος επιβραβεύτηκε διατηρώντας το πόστο του με τη νέα κυβέρνηση.

Επίθεση στα δασικά οικοσυστήματα

Με τις τροπολογίες οι οποίες προστέθηκαν την Τετάρτη και μετά την 13η Οκτωβρίου αλλάζουν όλα προς το χειρότερο, αφού:

- Τροποποιείται ο νόμος 998/1979 για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και προωθείται η αλλαγή χρήσης σε δάση και δασικές εκτάσεις σε ποσοστό 20% για κατασκευή αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων σε εκτάσεις άνω των 3.000 στρεμμάτων. Τα δημόσια δασικά οικοσυστήματα, με απόφαση του υπουργού ΠΕΚΑ, παραχωρούνται στον ΕΟΤ ή "του διά συμβάσεως με αυτόν αναλαμβάνοντος την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής".

- Με ένα πλήθος διατάξεων, που ουσιαστικά αποτελούν "αυτόνομο νόμο", διαγράφονται προβλέψεις και προστίθενται νέες στον νόμο για την επιβράβευση της αυθαιρεσίας με καταβολή χρηματικού προστίμου, ο οποίος δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ μόλις την 21η Σεπτεμβρίου. Έτσι διευρύνεται το πεδίο είσπραξης προστίμων εις βάρος του πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας, καθώς "ρυθμίζονται "αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακό οικισμό ή τμήμα πόλης "εφόσον αυτές έχουν ολοκληρωθεί πριν από τη δημοσίευση της διοικητικής πράξης χαρακτηρισμού του οικισμού ή τμήματος πόλης ως παραδοσιακού", αλλά και μετά "τη δημοσίευση της διοικητικής πράξης".

Η κατάργηση της μοναδικής δημόσιας αρχής, που είναι οι πολεοδομίες, από τη διαδικασία διεκπεραίωσης των ρυθμίσεων για τα αυθαίρετα, επιχειρείται να υποκατασταθεί από το ΤΕΕ, νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου όμως, το οποίο έχει αναλάβει "την περαίωση" της όλης διαδικασίας. Αυτό θα εκδίδει βεβαίωση για τη σύνδεση των αυθαιρέτων με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας, στην οποία θα πιστοποιείται η καταβολή τουλάχιστον της πρώτης δόσης του προστίμου και θα περιλαμβάνει “τα απαραίτητα στοιχεία ταυτοποίησης της ιδιοκτησίας και του κυρίου αυτής"!

- Παγώνουν "πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής, αποφάσεις κήρυξης αναδάσωσης, διοικητικές ποινές προστίμων ή ειδικής αποζημίωσης και κάθε άλλη διοικητική πράξη που απορρέει από τη δασική νομοθεσία για την προστασία του δασικού χαρακτήρα εκτάσεων των λατομείων" εφόσον οι ιδιοκτήτες έχουν υποβάλει ή θα υποβάλουν σε δύο μήνες αίτηση έγκρισης επέμβασης, αίτηση για χορήγηση άδειας εκμετάλλευσης, τεχνική μελέτη, Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κ.λπ. Τότε όλες οι παραπάνω πράξεις "αίρονται υποχρεωτικά και μέχρι την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης διαδικασίας δεν εκδίδονται πράξεις προστασίας των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων, σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία".

- Με πρόσχημα την αποκατάσταση του περιβάλλοντος στο Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς στον Άραξο (Μαύρα Βουνά), σε λατομεία που με απόφαση του ΣτΕ έκλεισαν, ενώ η πρώην υπουργός ΠΕΚΑ Τ. Μπιρμπίλη δεν είχε ανανεώσει ποτέ τους περιβαλλοντικούς όρους, επιτρέπεται η επαναλειτουργία τους, χωρίς νέους περιβαλλοντικούς όρους, οι οποίοι θα εκδοθούν εν καιρώ. "Eπείγει η έναρξη των εργασιών προκειμένου να ολοκληρωθούν έως τις 31.12.2004, οπότε και θα κλείσουν οριστικά" λέει η διάταξη. Στα εν λόγω λατομεία εμπλέκεται επιχείρηση του εθνικού εργολάβου... Περιφρονήθηκε και η έγγραφη παρέμβαση-απόφαση του φορέα διαχείρισης προς τον ΥΠΕΚΑ, στην οποία υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την ΚΥΑ χαρακτηρισμού του Εθνικού Πάρκου, η λατομική ζώνη από την αρχή της χρονιάς καταργείται και εντάσσεται στην Α Ζώνη, προστασίας της φύσης. Ο φορέας καθιστούσε σαφές ότι η συνέχιση λειτουργίας των λατομείων θα συμβάλει στην περαιτέρω υποβάθμιση του οικοσυστήματος.

- Πριν ακόμη κυρωθεί ο πρώτος δασικός χάρτης στην Ελλάδα ανατρέπεται ο νόμος 3889/2010 και ο κυρωμένος δασικός χάρτης μπορεί να διορθωθεί εκ των υστέρων με το εφεύρημα "να μην είναι στατικός". Η αιτιολογική έκθεση τα λέει όλα: "Παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσης του δασικού χάρτη με τις πράξεις της διοίκησης που στο εξής θα εκδίδονται σε εφαρμογή της δασικής ή πολεοδομικής νομοθεσίας (π.χ. σχέδια πόλης, εποικισμός κ.λπ.) που πρέπει μεν να απεικονίζονται σε αυτόν, αλλά για αντικειμενικούς-διοικητικούς λόγους δεν συμπεριελήφθησαν κατά την αρχική κατάρτιση, ανάρτηση και κύρωσή του".

- Το Δημόσιο απεμπολεί τα δικαιώματα κυριότητας σε χορτολιβαδικές, πεδινές και βραχώδεις εκτάσεις που απαντώνται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου. Ήδη με νόμο του Αυγούστου στα 100 στρέμματα σε νησιά μπορούν να κατασκευασθούν τουριστικά χωριά.

- Φωτογραφικές και ρουσφετολογικές διατάξεις ανατρέπουν τη δασική νομοθεσία και ευτελίζουν κάθε έννοια χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. Ελαιοτριβεία μπορούν να εγκατασταθούν σε δάση και δασικές εκτάσεις διότι "το υπάρχον νομικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση των ελαιοτριβείων δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία και την ανταγωνιστικότητα των εν λόγω επιχειρήσεων". Στους νομούς Έβρου, Πιερίας αλλά και αλλού τα εντοπίζει η εισηγητική έκθεση. Αλλάζει επί το δυσμενέστερο διάταγμα του 1978 "περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεων των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων και εκτός ορίων νομίμως υφιστάμενων προ του έτους 1923 οικισμών" υπέρ τουριστικών επενδύσεων. Η εισφορά σε γη δεν δίδεται από το οικόπεδο του επενδυτή, αλλά από όμορο ή απέναντι διαγωνίως γήπεδο. Μόνον το ονοματεπώνυμο του ενδιαφερόμενου δεν αναφέρεται, αφού κυνικά ομολογείται ότι η αλλαγή γίνεται για να μη συνορεύει η "επένδυση" με άλλη ανταγωνιστική χρήση και αυτή μπορεί να είναι δημοτικές αθλοπαιδιές, παιδικές χαρές ή "αθλοπαιδιές που ενδέχεται να προκαλούν θόρυβο"!

Θαλάσσια αιολικά πάρκα χωρίς κανόνες

Όλα τα παραπάνω προστίθενται στο αρχικό νομοσχέδιο, το οποίο είχε κατατεθεί στις 29 Σεπτεμβρίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και παραδίδει σε μεγάλες ενεργειακές εταιρείες δημόσια και ευπαθή περιουσία, τη θάλασσα για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων, ενώ κατεδαφίζει προστατευτικές διατάξεις προσθέτοντας κι άλλες χρήσεις στις εκτός σχεδίου περιοχές ή ευτελίζοντας τον σχεδιασμό και δημιουργώντας τετελεσμένα. Αναλυτικότερα, αλλάζει τον νόμο 3851/2010 για την επιτάχυνση ανάπτυξης των ΑΠΕ, ώστε οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές να καταλάβουν χωρίς κανέναν περιορισμό, περιβαλλοντικό ή άλλο, οποιαδήποτε θαλάσσια έκταση για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικές εγκαταστάσεις. Με τα κριτήρια του νόμου που κατεδαφίζεται είχε ανατεθεί στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) η εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (με ημερομηνία ολοκλήρωσης το τέλος του έτους), η οποία θα προσδιόριζε τα κατάλληλα θαλάσσια οικόπεδα και μετά από διαγωνισμό το Δημόσιο και με έσοδα για το κράτος θα τα εκμίσθωνε. Τώρα παραχωρούνται (παράγραφος 21, άρθρου 42).

Η εισηγητική έκθεση είναι αποκαλυπτική: "Τροποποιείται η σχετική μεταβατική διάταξη του Ν. 3851/2010 για την επίσπευση των επενδύσεων σε θαλάσσια αιολικά πάρκα, επιτρέποντας στα αιτήματα που είχαν υποβληθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προ της ισχύος του νόμου να προχωρήσουν με την αδειοδοτική διαδικασία που προβλέπεται και για τις χερσαίες εγκαταστάσεις". Ακόμη φορτώνονται και με άλλες χρήσεις και τσιμέντο οι εκτός σχεδίου περιοχές. Αλλάζει διάταγμα του 1985 για να προστεθούν κατά παρέκκλιση πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα και καταστήματα που προορίζονται για τη διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων με απλή υπουργική απόφαση και ύψος κτηρίων 9 μέτρα και επιφάνεια ορόφων 600 τ.μ. Επίσης στο άρθρο 42 παρ. 16 νομιμοποιούνται συνεργεία αυτοκινήτων, αρτοποιεία, εργαστήρια ζαχαροπλαστικής κ.λπ., η λειτουργία των οποίων δεν προβλεπόταν από τους θεσμοθετημένους πολεοδομικούς κανόνες.

Η αιτιολογική έκθεση κινδυνολογεί. Κοινωνική έκρηξη θα σημειωθεί αν δεν νομιμοποιηθούν. Προβλέπεται δε ότι, "εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις πυρασφάλειας" και το ακατανόητο προϋποθέσεις "αποδεδειγμένης λειτουργίας", μπορούν να αποκτήσουν προσωρινή άδεια λειτουργίας τριών ετών, η οποία μπορεί να παραταθεί με απόφαση των αρμοδίων υπουργών.

Τροποποιεί διάταξη του νόμου 3937/2011 για τη βιοποικιλότητα, η οποία καταργούσε νόμο του 2005 με τον οποίο αποχαρακτηριζόταν η αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας εκάτερωθεν του εθνικού οδικού δικτύου σε βάθος 600 μέτρων. Με τον νόμο επανέρχεται εν μέρει καθώς εφαρμόζεται για όσες αιτήσεις έχουν υποβληθεί πλήρεις φάκελοι στις αρμόδιες υπηρεσίες πριν από τη δημοσίευση του νόμου 3937/2011. Ο κατάλογος της... κατεδάφισης δεν εξαντλείται στα παραπάνω, ενώ ο νέος τρόπος έκδοσης των οικοδομικών αδειών αρχίζει και τελειώνει με την κατάργηση κάθε δημόσιου ελέγχου και εποπτείας στην παραγωγή του δομημένου περιβάλλοντος, αφού η ευθύνη εκπόνησης των μελετών, εφαρμογής τους και ελέγχου των κατασκευών εκχωρείται στους ιδιώτες μηχανικούς ...

του Λ. Σταυρογιάννη