Ετσι ονειρευτήκαμε το μέλλον της Καρύστου; Αυτό θέλουμε να παραδώσουμε στις επερχόμενες γενιές;
Ομιλία της Χρυσούλας Μπερέτη
(Γιοκάλειο Πνευματικό Κέντρο, 16/10/2011)
Προέδρου του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος της Νότιας Καρυστίας (ΣΠΠΕΝΚ)
Κυρίες και κύριοι
Το 1998 ο Σύλλογός μας βρήκε τις πρώτες πληροφορίες για εκτεταμένη εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων στη Νότια Εύβοια. Από τότε καταβάλλαμε τεράστιες προσπάθειες να βρούμε επίσημα στοιχεία όπως τα μεγέθη ισχύος των σχεδιαζόμενων αιολικών σταθμών, τις θέσεις εγκατάστασης, τις μελέτες επιπτώσεων και τις αδειοδοτήσεις. Τα στοιχεία αυτά τα βγάζαμε ανά τακτά διαστήματα στη δημοσιότητα με ενημερωτικά δελτία, φυλλάδια και με το ηλεκτρικό ταχυδρομείο στα μέλη και φίλους του Συλλόγου. Ενημερώναμε επίσης τους εκάστοτε Δημάρχους της περιοχής μας και ζητήσαμε συναντήσεις που ποτέ δεν έγιναν. Οργανώθηκαν επίσης δύο δημόσιες συγκεντρώσεις στα Στύρα (2007) και την Κάρυστο (2008). Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται στο αρχείο μας και είναι στη διάθεση σας ανά πάσα στιγμή.
Καθώς ολοένα νέα στοιχεία έφταναν στα χέρια μας, αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια απίστευτη βιομηχανική παρέμβαση που θα γινόταν στην παρθένα φύση του τόπου μας. Στα 12 χρόνια που μεσολάβησαν οι εταιρείες αιολικής ενέργειας έχουν πάρει άδειες να καλύψουν ολόκληρη τη Νότια Εύβοια με ανεμογεννήτριες και ειδικά τη περιοχή του Καβοντόρου. Οι επενδυτές έχουν εξασφαλίσει, με ένα κατ’ όνομα χωροταξικό σχεδιασμό και μελέτες επιπτώσεων που ίδιοι πληρώνουν για να δικαιώσουν το σκοπό τους, την επέλαση τους σε όλη την περιοχή μας παρακάμπτοντας τη γνώμη των κατοίκων και τις αποφάσεις του Δήμου.
Η Νότια Εύβοια θα περάσει σε ένα καθεστώς ιδιότυπης κατοχής των εταιρειών οι οποίες θα καταληστεύσουν τον φυσικό πλούτο της περιοχής χωρίς καν αντισταθμιστικά οφέλη. Δεν πρόκειται για μια προσωρινή μίσθωση αλλά για μια μόνιμη κατοχή που θα καταστρέψει τις ορεινές και τις παράκτιες περιοχές.
Η πράσινη ενέργεια θα ήταν πράσινη αν φυτεύαμε πράσινα δέντρα που θα βγάζανε πράσινα κατοστάρικα και εμείς θα πηγαίναμε να τα κόβαμε. Αντίθετα το αληθινό πρόσωπο της πράσινης ενέργειας είναι οι κολοσσιαίοι πύργοι χάλυβα με εκατοντάδες κυβικά μπετόν στη βάση τους, εκατοντάδες εκρήξεις, εκβραχισμούς και επιχωματώσεις σε παρθένες φυσικές περιοχές.
Το βουνό είναι ένας ζωντανός οργανισμός με οικοσυστήματα που εξαρτώνται απόλυτα μεταξύ τους. Όταν οι οικότοποι και τα ενδιαιτήματα πουλιών, φυτών και ζώων κατακερματίζονται (ή καλύτερα τεμαχίζονται) παύουν να υπάρχουν. Η περιοχή της Οχης διαθέτει σημαντικούς πληθυσμούς ειδών χλωρίδας και πανίδας μοναδικούς σε τοπικό και εθνικό επίπεδο γι αυτό άλλωστε ανήκει στους Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (Οδηγία των Οικοτόπων) και στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Οδηγία για τα πουλιά). Αν αντιλαμβανόμαστε την εξαιρετική σημασία των περιοχών που έχουν μπει στο στόχαστρο των ψυχρών εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, τότε θα καταλαβαίναμε ότι τέτοια μεταχείριση το βουνό δεν θα την αντέξει. Το βουνό έχει τη δυναμική και ισορροπία ενός ζωντανού οργανισμού. Αν υποστεί μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις, τότε θα αρχίσει η σταδιακή κατάρρευση:
- Το τοπίο θα διαμελιστεί και θα γεμίσει ανεπούλωτες πληγές.
- Θα χαθεί η φυτοκάλυψη που προσφέρει τροφή και καταφύγιο σε πληθυσμούς μικροπανίδας και πουλιών.
- Οι εκτεταμένες εκχερσώσεις θα οδηγήσουν σε ερημοποίηση που θα αλλάξει το μικροκλίμα του βουνού.
- Οι επιχωματώσεις και η διάνοιξη νέων δρόμων θα προκαλέσουν αλλαγή του ρου των μικρών ρεμάτων και χειμάρρων
- Οι διαβρώσεις λόγω κλίσεων του εδάφους θα είναι τεράστιες και οι κατολισθήσεις πιθανές.
- Οι πυρκαγιές από τις γραμμές μεταφοράς θα καταλήξουν να είναι ένα σύνηθες θέαμα και δράμα.
Δυστυχώς όλα αυτά δεν έχουν σημασία για τους περισσότερους κατοίκους της περιοχής. Πάμε να δούμε λοιπόν το θέμα μόνο σαν οικονομικό γεγονός.
Καταρχήν οι εταιρείες δεν πάνε ποτέ ανοιχτά προς τις τοπικές κοινωνίες που θα γίνουν οι επενδύσεις τους. Στέλνουν δικούς τους ανθρώπους για να προσεγγίσουν τους ιδιοκτήτες και να τους πείσουν. Στην περίπτωσή μας οι άνθρωποι των εταιρειών συναντούσαν έναν έναν ιδιοκτήτη κρυφά για να υπογράψει τη μίσθωση της γης του. Στα χωριά κανένας δεν ήξερε τι έκανε ο γείτονας του, ούτε το χωριό μαζεύτηκε να συζητήσει δημόσια τις προτάσεις των εταιρειών. Επίσης κανένας Δήμαρχος δεν θεώρησε αναγκαίο, προκειμένου να προστατεύσει τους πολίτες από τις παγίδες που έστηναν οι εταιρείες, να συγκαλέσει τους ιδιοκτήτες και να εξετάσουν με τη βοήθεια ενός νομικού την ευκαιρία που παρουσιαζόταν. Ετσι οι ιδιοκτήτες κατέληξαν να υπογράφουν συμβόλαια που σε καμιά περίπτωση δεν κατοχυρώνουν τα δικαιώματα και το συμφέρον τους.
Μετά ήρθε ο ν. 3851/2010 που θεσμοθέτησε το χαρακτηρισμό των υπό εγκατάσταση περιοχών ως δασικές γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχουν έγκυροι τίτλοι ιδιοκτησίας στην περιοχή μας και έτσι φτάσαμε στο σημείο οι εταιρείες να μην πληρώνουν κανέναν για τη χρήση της γης.
Τα δημοτικά συμβούλια προσδοκούσαν το ανταποδοτικό τέλος και τα οφέλη για τους ιδιοκτήτες γης και απέφευγαν να συζητήσουν το θέμα στην ουσία του, δηλαδή τι επιπτώσεις θα είχε για τον τουρισμό και τις άλλες δραστηριότητες η μετατροπή μιας ολόκληρης περιοχής σε βιομηχανική ζώνη αιολικής ενέργειας με συνολικά 40 θέσεις εργασίας. Ακόμη και τώρα που τα ανταποδοτικά οφέλη έχουν γίνει μηδαμινά και ο Δήμος δεν εισπράττει τα οφειλόμενα από τους ήδη υπάρχοντες αιολικούς σταθμούς, δεν έχουν καταλάβει ότι οδηγούμαστε σε πανωλεθρία.
Χωρίς λοιπόν ενοίκια για τους ιδιοκτήτες, χωρίς ανταποδοτικό όφελος υπέρ του Δήμου και χωρίς ρεύμα! Γιατί το ρεύμα που παράγουν οι αιολικοί σταθμοί φεύγει στο κεντρικό σύστημα ή πηγαίνει απευθείας στην Αττική για να επιστρέψει πολύ ακριβότερο με ειδικό τέλος υπέρ των ΑΠΕ. Εξάλλου δεν είναι περίεργο, για να μην πούμε γελοίο, η Νότια Εύβοια να παράγει εκατοντάδες MW ηλεκτρικής ισχύος και να ξεμένει από ρεύμα το χειμώνα;
Πολλοί αποδέχονται τους νέους αιολικούς σταθμούς απλά και μόνο γιατί οι εταιρείες είναι πανίσχυρες. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά τα βουνά ανήκουν σε μας που ζούμε εδώ και στον εαυτό τους. Δεν είναι οικόπεδα εντός σχεδίου, αλλά έργα της φύσης που ήρθαν σε αυτή τη μορφή μετά από χιλιετίες.
Γνωρίζαμε ότι οι κάτοικοι του Καβοντόρου ήταν γενναίοι, εργατικοί και περήφανοι. Σας θυμίζει καμιά από αυτές τις ιδιότητες, η συμπεριφορά που βλέπουμε; Αν είναι να αποδεχτούμε αυτή την καταστροφή θα έπρεπε να πάρουμε το βάρος του βουνού σε χρυσό, να λύσει όλα του τα προβλήματα ο Δήμος και να μην ξαναστείλουν κανέναν λογαριασμό της ΔΕΗ σε κανένα μας για πάντα. Αυτή θα ήταν μια δίκαιη συναλλαγή. Αλλιώς δεν συμφέρει!
Μας λένε ότι τα χωριά θέλουν τις ανεμογεννήτριες. Μάλλον δεν ξέρουν τι ακριβώς θα συμβεί. Σε ποιο χωριό ταιριάζουν ανεμογεννήτριες 150 μέτρων σε απόσταση 500 μέτρων από το πρώτο σπίτι; Βάλτε στο κάδρο και τη γραμμή υψηλής τάσης σε απόσταση αναπνοής από κάθε χωριό. Στη Βρετανία και αλλού οι έρευνες δείχνουν ότι η αξία των ακινήτων πέφτει κατακόρυφα όπου υπάρχουν ανεμογεννήτριες σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων. Ο εσωτερικός μηχανισμός των ανεμογεννητριών χρειάζεται τόνους λιπαντικών και απορρυπαντικών για την καλή λειτουργία των πτερυγίων. Ο μόνιμος αεροδυναμικός θόρυβος μπορεί να είναι εξαιρετικά ενοχλητικός για πολλούς ανθρώπους. Ακόμη και η κινούμενη σκιά των πτερυγίων αν τύχει και πέφτει σε σπίτι μπορεί να είναι σοβαρή πηγή όχλησης. Τέλος για τον κίνδυνο των ατυχημάτων γιατί δεν μιλάει κανείς, αφού η αποκόλληση των πτερυγίων δεν είναι απίθανη λόγω φθοράς στις 40.000 ώρες λειτουργίας τους;
Επομένως τα χωριά όχι μόνο αχρηστεύονται από όποιο τουριστικό ενδιαφέρον αλλά και μην αμφιβάλλετε που σε λίγο θα μείνουν ακατοίκητα. Κρίμα γιατί με το αναμενόμενο ρεύμα μετακίνησης από την πόλη στην επαρχία εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, τα χωριά μας θα ήταν το σημαντικότερο κεφάλαιο της περιοχής.
Μας λένε ότι δίνουμε ερημιές! Ερημιά επικρατεί στο κεφάλι μας. Οι ερημιές αυτές κρατούν ακόμη την παραδοσιακή κτηνοτροφία και κρύβουν μια ζωή και ακμαιότητα που περιμένει μάταια τόσα χρόνια να την ανακαλύψουμε: εντυπωσιακά μικρά και μεγάλα ρέματα, κατάφυτες πλαγιές με πουλιά και μικρά θηλαστικά μέσα σε ένα τοπίο άγριο και καβοντορίτικο. Χρειάζεται να έχουμε λιοντάρια για να πείσουμε ότι η περιοχή διαθέτει είδη άξια να διατηρηθούν; Η κυριαρχία της αιολικών βιομηχανικών εγκαταστάσεων θα οδηγήσει σε πλήρη ερήμωση και απαξίωση του τοπίου που δυστυχώς οι περισσότεροι κάτοικοι δεν έχουν προλάβει καν να το δουν…
Ας δούμε ποια θα είναι η επόμενη μέρα. Η κλίμακα του τοπίου μετά την τοποθέτηση των κολοσσιαίων βιομηχανικών κατασκευών θα αλλάξει. Θα μικρύνει ο τόπος! Οι αιολικοί σταθμοί θα είναι τόσο πυκνοί που από μακριά θα φαίνονται συνεχείς γραμμές από ανεμογεννήτριες, δρόμους πρόσβασης και γραμμές μεταφοράς.
Ποιος λοιπόν μπορεί να σηκώσει την ευθύνη για μια τόσο ριζική μεταβολή του τόπου μας; Ποιος μπορεί να αποφασίσει για λογαριασμό των επόμενων γενεών και τις ανάγκες τους για επιβίωση σε ένα τόπο που δεν θα είναι βιώσιμος; Να είμαστε βέβαιοι ότι θα φέρουμε καίρια την ευθύνη που επιτρέψαμε μια τέτοια παρανοϊκή μεταβολή της φύσης του τόπου μας. Οποιος θέλει να συνδέσει το όνομά του με αυτή την πράξη ας το κάνει. Εμείς αρνούμαστε κατηγορηματικά να κατακρεουργηθεί ο τόπος μας και αποσύρουμε το όνομά μας από την ευθύνη της παρακμής της περιοχής.
Ετσι ονειρευτήκαμε το μέλλον της Καρύστου;
Αυτό θέλουμε να παραδώσουμε στις επερχόμενες γενιές;
Τα πεθαμένα βουνά;
Τις χαμένες παραδοσιακές δραστηριότητες;
Χωρίς τουρισμό, χωρίς κτηνοτροφία, χωρίς γεωργία, χωρίς λατομεία και χωρίς στον ήλιο μοίρα…
Ας αποβάλλουμε τις πλάνες.
Ευχόμαστε να επικρατήσει η λογική και όχι μόνο η διάθεση για αδούλευτα χρήματα.
Να λειτουργήσει το ένστικτο της αρμονικής συμβίωσης με τη φύση.
Αλλιώς θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τη δύναμή της.
Χρυσούλα Μπερέτη
Πρόεδρος του ΣΠΠΕΝΚ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου