Tοπική Αυτοδιοίκηση και Ανάπτυξη

Ο δημόσιος τομέας και εν προκειμένω η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι σε θέση να πραγματοποιήσει έργα καινοτόμα, αναπτυξιακά και ταυτόχρονα φιλικά προς το περιβάλλον, αν οργανώσει σωστά και με αποτελεσματικότητα τις υπηρεσίες, εκμεταλλευτεί όλες τις πηγές χρηματοδότησης από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, αν αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου και ενεργοποιήσει τους δημότες.



Η Κοινότητα Ανάβρας Αλμυρού Μαγνησίας είναι ένα απτό παράδειγμα. Πρόκειται για ένα ορεινό (1000 μ. υψόμετρο) κτηνοτροφικό οικισμό, στη δυτική Οθρυ, μακριά από τα αστικά κέντρα. Μέχρι το 1990 –χρονιά κατά την οποία εκλέχτηκα για πρώτη φορά στη θέση του Προέδρου της Κοινότητας- ήταν ένας οικισμός όπου συμβίωναν 350 άνθρωποι και 25.000 ζώα, χωρίς εσωτερικό οδικό δίκτυο (όλοι οι δρόμοι χωματόδρομοι), χωρίς αποκομιδή σκουπιδιών, χωρίς υποδομές, εκπαίδευσης, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας κ.α.

Μπροστά σ’ αυτή τη κατάσταση έπρεπε να βρεθούν λύσεις άμεσες, αποτελεσματικές και παράλληλα καινοτόμες. Το πρώτο που έπρεπε να γίνει ήταν να απομακρυνθούν τα ζώα από το χωριό, για να εξασφαλισθούν συνθήκες άνετης και υγιεινούς διαβίωσης, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα. Δημιουργήσαμε τρία πρότυπα κτηνοτροφικά πάρκα έξω από τον οικισμό με τις απαραίτητες υποδομές (οδικό δίκτυο, ύδρευση, ηλεκτρικό ρεύμα, οικόπεδα 4 στρ.) με σκοπό να μετεγκατασταθούν οι κτηνοτρόφοι σε σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες. Αυτό έγινε κατορθωτό αφού προηγήθηκαν 15 (!) λαϊκές συνελεύσεις με τους κτηνοτρόφους, για να πειστούν να μεταφέρουν εκεί τις εγκαταστάσεις τους. Επρόκειτο για μια λύση πρωτοποριακή με θετικά για την τοπική κοινωνία αποτελέσματα, διότι εκτός από τη βελτίωση της ζωής τους αυξήθηκε και το εισόδημά τους. Παράλληλα αποκαταστάθηκε και μια σωστή σχέση με το περιβάλλον, μιας και οι κτηνοτρόφοι έπαψαν να κατασκευάζουν όπου ήθελαν, αυθαίρετα και άναρχα, μαντριά για να σταβλίζουν τα ζώα τους.

Στη συνέχεια επειδή όλα τα ζώα, μικρά και μεγάλα είναι ελεύθερης βοσκής, πρωτοστατήσαμε ως Κοινοτική Αρχή να ενταχθούν όλα τα ζώα σε προγράμματα βιολογικής κτηνοτροφίας, ενώ για να τους διευκολύνουμε κατασκευάσαμε ένα σύγχρονο κοινοτικό σφαγείο με HACCP, ISO, κωδικό Ε.Ε. και βιολογική γραμμή σφαγής. Σημειωτέον ότι το ζωικό κεφάλαιο της Ανάβρας αριθμεί 5.000 γελάδια, 5.000 χοιρομητέρες και 15.000 γιδοπρόβατα.

Μέσα σε ένα χρόνο και αφού απομακρύνθηκαν τα ζώα από το χωριό, ο οικισμός μπορούσε ελεύθερα να αναπτυχθεί. Αφού πρώτα καταγράψαμε, ιεραρχήσαμε και διαβαθμίσαμε τα προβλήματα, καταρτίσαμε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης καινοτόμο, με παρεμβάσεις σε στοχευμένους τομείς, και ξεκινήσαμε την υλοποίηση του, τόσο με εθνικούς όσο και με ευρωπαϊκούς πόρους. Σε όλα τα έργα που υλοποιήθηκαν, είτε εντός είτε εκτός οικισμού, υπήρξε σεβασμός στο περιβάλλον, δεδομένου ότι εφαρμόστηκαν πιστά οι περιβαλλοντικές μελέτες που είχαν εκπονηθεί

Πρώτα κατασκευάστηκαν έργα βασικών υποδομών (επαρχιακό και εσωτερικό οδικό δίκτυο, δίκτυο ύδρευσης, πλατείες και πλατώματα, χώροι αναψυχής εντός και εκτός οικισμού) αλλά και άλλα που έκαναν τη ζωή των κατοίκων πιο άνετη και ελκυστική. Κάποια από αυτά είναι: Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο ολοήμερα με κατοικία δασκάλου (δωρεάν), κλειστό γυμναστήριο δωρεάν για τους δημότες, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, αγροτικό ιατρείο με κατοικία γιατρού (δωρεάν), λαογραφικό μουσείο, γηροκομείο (είναι στη φάση υλοποίησης), διώροφο πάρκινγκ δωρεάν για τους δημότες, αίθουσα εκδηλώσεων 300 τ.μ. και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων πλήρως εξοπλισμένες κ.α.


Οι προοπτικές για την κοινότητα

Εκτός από τα παραπάνω πραγματοποιήσαμε και άλλα έργα αναπτυξιακά αλλά και φιλικά προς το περιβάλλον, όπως το Αιολικό Πάρκο Αλογόραχης (20 ανεμογεννήτριες ισχύος 17,5 MW), που δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας, έφερε πρόσθετα έσοδα στην κοινότητα και το κυριότερο συμβάλλει στην απορρύπανση της ατμόσφαιρας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η δημιουργία δύο ακόμη αιολικών πάρκων στην περιφέρεια της Ανάβρας.

Ένα ακόμη έργο είναι η αξιοποίηση των πηγών Ανάβρας (400 κυβικά ανά ώρα ) και το Πολιτισμικό Περιβαλλοντικό Πάρκο «ΓΟΥΡΑ», έκτασης 240 στρ. από τα καλύτερα στην Ελλάδα μέσα στο οποίο υπάρχουν πολλές νεροτριβές (μαντάνια, ντριστέλες, νερόμυλοι) μερικές από τις οποίες αναστηλώθηκαν και μπορούν να λειτουργήσουν. Ακόμη δημιουργήσαμε μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων έκτασης 8.000 στρ, ενώ υπό δημοπράτηση είναι ένα μικρό υδροηλεκτρικό 4,5 ισχύος MW, καθώς και ένα ακόμη καινοτόμο, πρωτοποριακό και πολύ σημαντικό έργο, ένα σύστημα τηλεθέρμανσης για όλο το χωριό που θα λειτουργεί όχι με πετρέλαιο αλλά με βιομάζα (κοπριές των ζώων και υπολείμματα υλοτόμησης). Είναι και αυτό έργο φιλικό προς το περιβάλλον αφού θα με τη λειτουργία του θα σβήσουν 100 ξυλόσομπες και 80 καυστήρες, ενώ θα υπάρχει σε όλα τα νοικοκυριά όφελος 70% στο κόστος θέρμανσης του χειμώνα.

Έτσι οι κάτοικοι της Ανάβρας, χάρις στα έργα που έγιναν και προγραμματίζονται να γίνουν, θα έχουν πολλαπλά οφέλη. Το 1/3 των εσόδων από το αιολικό πάρκο ήδη από τον Αύγουστο του 2010 παρακρατείται με σκοπό να εκπίπτει από τα τιμολόγια της ΔΕΗ των κατοίκων του χωριού. Αν σε αυτά προστεθούν οι δωρεάν παροχές σε στάθμευση, κλειστό γυμναστήριο και η μειωμένη κατά 70% δαπάνη για θέρμανση και ζεστό νερό, είναι προφανές ότι οι Αναβριώτες σε περίοδο κρίσης θα βλέπουν το εισόδημά τους τουλάχιστον να σταθεροποιείται, αν όχι να αυξάνει.

Έτσι ένα χωριό ορεινό που δεν είχε μέλλον, χάρις στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του (κτηνοτροφία, αέρας, νερό) άλλαξε όψη, ανθεί, έχει μέλλον, και αποτελεί ήδη προορισμό. Είναι ένας τόπος ευχάριστος για όσους κατοικούν εδώ και για όσους τον επισκέπτονται. Από 300-350 που ήταν οι κάτοικοι του χωριού το 1990, σήμερα ξεπερνούν τους 500 χάρις στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, αλλά και στην ολοκληρωμένη επαγγελματική τους αποκατάσταση. Είναι ένα χωριό με 0% ανεργία και 0% εγκληματικότητα, ενώ το εισόδημα των κατοίκων είναι -ασυνήθιστα για την ελληνική ύπαιθρο- υψηλό.

Για να επιτευχθούν όμως όλα αυτά θα πρέπει οι τοπικοί άρχοντες, δήμαρχοι ή κοινοτάρχες, να είναι εργατικοί και έντιμοι, να μην στοχεύουν στο προσωπικό συμφέρον, να μην αποβλέπουν μόνο στη δόξα και την προσωπική ανέλιξη, και να μην υπηρετούν κανένα κομματικό χώρο. Να έχουν ένα και μοναδικό στόχο, -αυτόν για τον οποίο τους εξέλεξαν οι δημότες-, να επιλύσουν όσα περισσότερα προβλήματα μπορούν με μεράκι, αποτελεσματικότητα και όραμα, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου τους


Δημήτρης Τσουκαλάς
Πρώην Πρόεδρος Κοινότητας Ανάβρας Μαγνησίας
Δημοσίευση στης 27 Μαΐου, 2011 - Σε διαβουλευση τiς ΕΛΙΑΜΕΠ με θέμα ''Μετάβασή σε μια Πράσινη Ελλάδα''