Ο διαχωρισμός Εκκλησίας Κράτους

Άρθρο της Ευαγγελίας Μιμίκου Δικηγόρου Παρ'Αρείω Πάγω

Με αφορμή την επικαιρότητα Διαχωρισμός Κράτους Εκκλησίας και θρησκευτικό συναίσθημα. 

Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι ανεκτίμητη ανθρώπινη δύναμη, ένα πανάρχαιο και πανανθρώπινο συναίσθημα, που πηγάζει από την ανάγκη επικοινωνίας και επαφής του ατόμου με μια ανώτερη δύναμη, το
Θεό, ανεξαρτήτως θρησκείας.

Η ελευθερία και η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης είναι ατομικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο από το Σύνταγμά μας. 

Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι η κινητήρια δύναμη του ανθρώπου να κατανοεί τη ζωή, τη φύση, τον ίδιο τον εαυτό του σε σχέση με τον κόσμο που τον περιβάλλει και στον οποίο υπάρχει και ζει. 

Ο άνθρωπος, ο απελευθερωμένος και ολοκληρωμένος ψυχικά και συναισθηματικά, έχει τη δυνατότητα να ενσωματώνει στη ζωή του και τη λογική και την πίστη, να εξυψώνεται και να εμπνέεται από το θρησκευτικό συναίσθημα, απορρίπτοντας οποιαδήποτε μορφή φανατισμού, σκοταδισμού, θρησκευτικού ρατσισμού και δογματισμού.

Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι μια αμιγώς προσωπική διεργασία, μια αμιγώς ιδιωτική υπόθεση, που δεν σχετίζεται με τη νομική μορφή της Εκκλησίας, τις διοικητικές διαδικασίες και ρυθμίσεις της σχέσης Εκκλησίας-Κράτους. 

Όμως, επηρεάζεται από την εθνο-θρησκευτική εκκοσμίκευση που επιχειρείται από την Εκκλησία, στην προσπάθειά της να διατηρήσει, στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης, την παραδοσιακή της λειτουργία ως εθνική-κρατική εκκλησία. 

Στη χώρα μας, το θρησκευτικό συναίσθημα είναι ανεπτυγμένο, βαθιά ριζωμένο στις ψυχές πολλών ανθρώπων, το συναντάμε παντού, στα ξεχασμένα, μικρά λευκά ξωκλήσια με το γαλάζιο τρούλο, που είναι διάσπαρτα στα νησιά του Αιγαίου, στα ρυτιδιασμένα πρόσωπα των ηλικιωμένων ανθρώπων, στα χωριά μας, που κάθονται μπροστά στην πόρτα του σπιτιού τους και καλωσορίζουν τους ξένους περιηγητές, στα σκυμμένα κεφαλάκια των γιαγιάδων στα στασίδια των εκκλησιών, στις καθημερινές φράσεις που μας ξεφεύγουν σε στιγμές χαράς, λύπης, πόνου, οδύνης, αγάπης: «δόξα τω θεώ», «Παναγιά μου βοήθα», «ο Θεός μαζί σου», «κάνε ότι σε φωτίσει ο θεός», «Θεέ μου δώσε μου δύναμη ν’αντέξω» κ.λ.π. , στην κοινωνική, οικογενειακή μας ζωή, στις γιορτές, στα πανηγύρια, στις προσωπικές μας στιγμές, στην λαϊκή τέχνη, στην πλούσια παράδοσή μας. 

Η διαδικασία χωρισμού Εκκλησίας-Κράτους, σημαίνει αυτοτέλεια νομική και διοικητική καθώς και χωρισμό αρμοδιοτήτων, όχι όμως αποξένωση και κατάργηση. Η αυτονόμηση της Εκκλησίας προσθέτει κύρος, ευχέρεια αφοσίωσης στο πνευματικό έργο και ηθική δύναμη που στηρίζεται στον αριθμό και την πίστη των οπαδών και όχι σε εξαγνισμό από την κρατική εξουσία. 

Η Εκκλησία αναγνωρίζοντας την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης θα πρέπει να σέβεται τη θρησκευτική ουδετερότητα του Κράτους και τη λαϊκή κυριαρχία. 

Από την άλλη πλευρά η Πολιτεία θα πρέπει να σέβεται το θρησκευτικό συναίσθημα των πολιτών της, αλλά και κάθε θρησκευτικό οργανισμό και την αποστολή του. 

Ευαγγελία Μιμίκου 

Δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω 

Χαλκίδα